ALERT PRAWNY: Koniec roku może okazać się ważnym i intensywnym czasem dla wszystkich, którzy zdecydowali się na założenie Fundacji Rodzinnej i powierzenie jej zgromadzonego majątku

17 października 2025 roku przegłosowano w Sejmie projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej, dla uproszczenia: ustawa o CIT). Jakkolwiek ustawodawca przyzwyczaił nas do regularnych nowelizacji tej akurat ustawy i u nikogo już nie budzi to zdziwienia – tak w tym przypadku mamy do czynienia ze zmianami bezpośrednio dotykającymi Fundacji Rodzinnej. Z uwagi na aktualną treść projektu ustawy, warto się nad nią pochylić i przemyśleć planowane na przyszłość procesy biorąc pod uwagę skutki, jakie ostatecznie uchwalona nowelizacja może wnieść. 

A czasu na potencjalnie istotne kroki nie pozostało wiele – o czym poniżej.

Co (na omawianym etapie) zawiera nowelizacja.

Projekt nowelizacji (oznaczonej numerem druku 1753), której tok legislacyjny możemy śledzić pod tym adresem zakłada bowiem:

1. poszerzenie katalogu wyłączeń od zwolnienia Fundacji Rodzinnej z CIT o przychody ze zbycia mienia wniesionego lub przekazanego od fundatora albo wniesionego, przekazanego lub nabytego od podmiotu powiązanego jeżeli to dalsze zbycie przez Fundację Rodzinną nastąpiło przed upływem 36 miesięcy licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło wniesienie, przekazanie lub nabycie majątku do Fundacji Rodzinnej, 
2. poszerzenie katalogu wyłączeń od zwolnienia Fundacji Rodzinnej z CIT o przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, spółce handlowej, funduszu inwestycyjnym, spółdzielni oraz podmiocie o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach, jeżeli ich przychody, koszty, dochody lub straty są traktowane jako – odpowiednio – osiągnięte lub poniesione przez fundację rodzinną
3. poszerzenie katalogu wyłączeń od zwolnienia Fundacji Rodzinnej z CIT o przychody z najmu, dzierżawy albo umowy podobnej, która obejmuje: 
   1. przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część albo inny składnik majątku służący beneficjentowi i podmiotom powiązanym do prowadzenia działalności, 
   1. budynku mieszkalnego (albo części budynku służącego funkcji mieszkalnej) oraz lokalu mieszkalnego – z wyjątkiem sytuacji, gdy wynajmującym bezpośrednim jest sama Fundacja, a budynek mieszkalny/jego część mieszkalna/lokal mieszkalny służy wyłącznie realizacji celu mieszkaniowego,
   1. innego lokalu służącego całodobowemu zakwaterowaniu,
4. poszerzenie katalogu wyłączeń od zwolnienia Fundacji Rodzinnej z CIT o dochody odniesione z podstaw i zasad opodatkowania wskazanych w art. 24a ustawy o CIT (dochody z zagranicznej jednostki kontrolowanej), 24b (przychodów z budynków), 24f (dochody z niezrealizowanych zysków) i 24q (świadczenia lub mienia przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację)
5. poszerzenie definicji ukrytego zysku z art. 24q o: pożyczkę udzieloną przez fundację rodzinną beneficjentowi, fundatorowi lub osobie fizycznej będącej podmiotem powiązanym, która pomimo takiego obowiązku oraz terminu nie została zwrócona oraz pożyczek od podmiotów wskazanych powyżej udzielonych na okres co najmniej 10 lat albo na okres krótszy niż 10 lat, jeżeli ostateczny termin obowiązywania umowy wyniósł co najmniej 10 lat – dodatkowo ukrytym zyskiem staną się także umorzone lub nieściągalne pożyczki udzielone tym podmiotom.

Najważniejszą jednak wiadomością jest, że opodatkowanie, o którym piszemy w pkt. 1 powyżej nie będzie dotyczyć mienia wniesionego do Fundacji przed 31 grudnia 2025 roku (wg. brzmienia nowelizacji na moment pisania niniejszego artykułu).

Jakie skutki niesie nowelizacja dla osób już prowadzących Fundacje Rodzinne?

Rodzi u osób, które założyły Fundację Rodzinną, potrzebę przemyślenia potencjalnych dalszych przesunięć majątkowych na rzecz Fundacji. Jeżeli bowiem mienie, jakie miało zostać przekazane po 31 grudnia 2025 roku, miałoby zostać dalej zbyte (przed upływem 36 miesięcy od końca roku, w którym dokonano przeniesienia na rzecz Fundacji Rodzinnej), to – jeżeli ustawa w opisywanym brzmieniu zostanie uchwalona – od przychodu wynikłego ze zbycia należny będzie podatek CIT. Jeżeli natomiast majątek zostanie wniesiony przed tegorocznym Sylwestrem, to przychód z jego dalszego zbycia – nawet przed upływem 36 miesięcy – nie wpadnie w kategorię opodatkowania CIT.

Warto wspomnieć, że w przypadku uchwalenia nowelizacji w obecnym brzmieniu termin podatkowych konsekwencji zbycia przez Fundację Rodzinną przekazanego po 31 grudnia 2025 roku mienia efektywnie się wydłuża, bowiem okres 36 miesięcy liczony jest od zakończenia roku kalendarzowego dokonanego przeniesienia. Tym samym różnica jest zasadnicza: mienie przekazane 30 grudnia 2025 roku nie będzie podlegać karencji dla dalszego zbycia, a mienie przekazane już 02 stycznia 2026 (aby przychód z jego zbycia nie podlegał CIT) będzie mogło być zbyte dopiero w styczniu 2030 roku (tj. po upływie 36 miesięcy od zakończeniu roku kalendarzowego, w którym przekazano mienie).

Aktualny stopień legislacyjny.

Aktualny stan nowelizacji:

1. projekt ustawy przeszedł przez wszystkie czytania w Sejmie, omawiane brzmienie nowelizacji zostało uchwalone,
2. w związku z powyższym projekt został wysłany do Senatu do zatwierdzenia, zaproponowania poprawek (wówczas ustawa wróci do Sejmu z projektem poprawek) lub odrzucenia w całości,
3. jeżeli poprawek Senatu nie będzie, a tekst zostanie zatwierdzony – ustawa zostanie skierowana do podpisu Prezydenta.

Podkreślamy, że brzmienie projektu ustawy może jeszcze ulec zmianie, a nawet nowelizacja może w ogóle nie doczekać się wejścia w życie. Jednak z uwagi na problematykę jakiej dotyczy oraz istotność dla ewentualnego modelu wykorzystania Fundacji Rodzinnej, tematyka nowelizacji i jej ogólny kierunek, jaki możemy wyinterpretować, nie pozostaje bez znaczenia. Zwracamy uwagę na konieczność przemyślenia dalszego modelu funkcjonowania założonych lub planowanych Fundacji Rodzinnych, aby zapewnić sobie już teraz możliwość rozporządzenia wniesionym do nich majątkiem na dotychczasowych zasadach – bez potrzeby oczekiwania na upływ 36 miesięcy lub nerwowego obserwowania toku legislacyjnego nowelizacji.