Działalność nierejestrowana w 2025 roku

Prowadzenie działalności nierejestrowanej jest możliwe na podstawie ustawy – Prawo Przedsiębiorców. Zgodnie z jej art. 5 ust. 1 „nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 oraz z 2023 r. poz. 1667) i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Warunki prowadzenia działalności nierejestrowanej

Jak wynika z przytoczonej definicji, aby dana działalność mogła zostać zakwalifikowana jako działalność nierejestrowana, to powinna spełniać trzy następujące przesłanki: po pierwsze – musi być prowadzona przez osobę fizyczną (przesłanka osobowa), po drugie – przychód z tej działalności nie może przekroczyć w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia (przesłanka przychodowa), a po trzecia osoba, która wykonuje działalność nierejestrowaną nie prowadziła w okresie ostatnich 60 miesięcy działalności gospodarczej (przesłanka formalna). W 2025 roku limit przychodów miesięcznie wynosi 3.499,50 zł, czyli aż 41.994 zł rocznie.

W zamyśle ustawodawcy działalność nierejestrowana traktowana jest jako „firma na próbę”. Co do zasady można taką działalność w każdej chwili rozpocząć i zakończyć. Złożenie wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej jest jednak obowiązkowe w sytuacji, w której przychód z działalności nierejestrowanej przekroczył w danym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Wówczas stosowny wniosek należy złożyć w terminie 7 dni od daty takiego zdarzenia. W pozostałych przypadkach to w gestii osoby wykonującej działalność nierejestrowaną pozostaje decyzja, czy złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, czy też dalej prowadzić  działalność nierejestrowaną. Jeśli zdecyduje się na wpis, to jej działalność staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku.

Należy pamiętać że nie każda działalność może być prowadzona jako działalność nierejestrowana. Nie można bowiem prowadzić takiej działalności w sytuacji, w której ustawa – Prawo przedsiębiorców bądź ustawy szczególne wymagają dla prowadzenia danej działalności koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej. Tym samym wyłączone z zakresu działalności nierejestrowanej będzie na przykład: ochrona osób lub mienia, organizacja imprez turystycznych, usługi detektywistyczne, czy też sprzedaż alkoholu.  Nie jest możliwe również prowadzenie działalności nierejestrowanej w ramach umowy spółki cywilnej.

Korzyści i obowiązki

Prowadzenie działalności nierejestrowanej łączy się z pewnymi korzyściami, jak i obowiązkami. Wśród tych pierwszych należy wymienić brak obowiązku zgłoszenia prowadzenia takiej działalności do Centralnej Ewidencji i Informacji o  Działalności Gospodarczej, uzyskania (za wyjątkiem kilku przypadków) numeru identyfikacji podatkowej czy numeru REGON. Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie jest obowiązana do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne,  okresowych zaliczek na podatek dochodowy, czy też prowadzenia skomplikowanej księgowości. Może skorzystać także z kwoty wolnej od podatku.

Z kolei wśród obowiązków należy wymienić prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży, wystawianie na żądanie kontrahenta rachunku albo faktury, rozliczanie raz w roku PIT-u – 36, a także spełnianie wymogów wynikających z innych przepisów, jak na przykład RODO, obowiązki związane z reklamacją towarów, czy też obowiązki sanepidowskie.

Podatek PIT

Dochody uzyskane w toku prowadzenia działalności nierejestrowanej podlegają opodatkowaniu, przy czym obowiązek podatkowy zaktualizuje się po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku, czyli 30 000 zł w skali roku. W takiej sytuacji, stawka podatku wyniesie 12% od kwoty 30 001 zł do 120 000 zł dochodu oraz 32% od 120 001 zł dochodu (przy czym należy pamiętać, że jeśli przekroczymy kwotę 41.994 zł, to dana działalność nie będzie już działalnością nierejestrowaną). Przychody z działalność nierejestrowanej należy wykazać na formularzu PIT- 36.

Podatek VAT

Działalność nierejestrowana w większości przypadków nie będzie prowadzona na wielką skalę, a zatem może korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT przewidzianego w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem „zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u którego wartość sprzedaży, z wyłączeniem podatku, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200 000 zł”.

Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług pewne rodzaje działalności zostały wyłączone spod zwolnienia, o którym mowa powyżej. Należą do nich między innymi: sprzedaż przez Internet preparatów kosmetycznych, komputerów czy też urządzeń elektrycznych.  W takiej sytuacji osoba prowadzącą działalność nierejestrowaną powinna zarejestrować się jako czynny podatnik podatku VAT, a także złożyć wniosek o nadanie NIP.

Składka zdrowotna oraz składka na ubezpieczenie społeczne

Prowadzenie działalności nierejestrowanej nie pociąga za sobą obowiązku odprowadzenia składki zdrowotnej. Tym samym, aby skorzystać z opieki zdrowotnej oferowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia należy bądź samemu się ubezpieczyć – płacić dobrowolne ubezpieczenie, bądź znaleźć dodatkową formę zatrudnienia, która stanowiłaby tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego.

Z kolei, jeśli chodzi o opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne, to temu obowiązkowi nie podlegają osoby, które w ramach działalność nierejestrowanej prowadzą na przykład sprzedaż swoich wyrobów. Jeżeli jednak świadczą one usługi na podstawie umowy o świadczenie usług/zlecenia, to w takiej sytuacji podlegają ubezpieczeniom jako zleceniobiorca. Wówczas zleceniodawca jako płatnik jest obowiązany do zgłoszenia takich osób do ubezpieczenia społecznego i opłacać składki na ubezpieczenie społeczne.

Podsumowanie

Prowadzenie działalności nierejestrowanej stanowi doskonałą możliwość sprawdzenia się w prowadzeniu biznesu „na próbę”, tym bardziej, że zwiększył się limit miesięcznych przychodów, które w ramach takiej działalności można osiągać, bez konieczności rejestracji firmy. Nie należy jednak zapominać o obowiązkach, jakie ciążą na osobie prowadzącej działalność nierejestrowaną, a także o tym, że nie każdą działalność można prowadzić w tej właśnie formie.